Schrik je wanneer je telefoon gaat?
Voel je soms onrust, angst of (lichte) paniek wanneer je je mail moet gaan checken?
Ben je bezig met allerlei dingen die later vandaag, deze week, maand of jaar mis kunnen gaan?
Voel je vaak angst, stress of maak je je zorgen zonder specifieke reden?
Voel je vaak angst, stress of maak je je zorgen om wat voor reden dan ook?
Maak je je vaak zorgen over je familie?
Heb je wel eens paniekaanvallen?
Voel je je down en depressief?
Merk je een van de volgende dingen tijdens je menstruatiecyclus: hoofdpijn, mood swings, acne, een opgeblazen gevoel, constipatie, hevig of juist heel licht bloedverlies, krampen, onregelmatigheid in je cyclus, pijn bij de ovulatie of bloed je tussen twee cycli in?
Maak je gebruik van synthetische hormonen (bijvoorbeeld anticonceptie of hormonen voor de menopauze)?
Heb je last van opvliegers, slapeloosheid, hartkloppingen, een versnelde hartslag, problemen met je schildklier, een zwakker immuunsysteem, onvruchtbaarheid, osteoporose, of een specifieke endocriene (hormonale) aandoening?
Heb je bij een of meer van deze vragen ja geantwoord? Dan is de kans aanwezig dat je hormonale onbalans hebt. Maar hoe ontstaat een hormonale onbalans, wat kan het veroorzaken en wat kan je er het beste aan doen?
Hormonen zijn heel complex: er zijn er veel verschillende soorten en al deze soorten beïnvloeden elkaar én hebben nog eens een subtiele werking. Sommige artsen hebben er zelfs moeite mee om het allemaal te begrijpen! Daarom hebben we geprobeerd om het voor nu super simpel te houden en alleen te focussen op de hormonen van de vrouw.
Van alle hormonen in het lichaam, kan je de grootste groepen grofweg indelen in twee categorieën: geslachtshormonen (denk aan oestrogenen en progesteron) en stresshormonen (waaronder adrenaline en cortisol)*. Het belangrijkste is dat deze twee categorieën in een goede balans zijn. Dat kan je merken als je goed kunt slapen, genoeg energie hebt, een gezonde menstruatiecyclus, een gezond hart, gezonde botten, etcetera.
Een stressvolle leefstijl
In stressvolle situaties geeft ons lichaam stresshormonen af tot het ‘gevaar’ is geweken. Vroeger was dit gevaar een tijger waar je voor moest vluchten, maar tegenwoordig zijn er veel vaker andere dingen die ons stress geven: een te lange to-do list, te veel werk, de lat voor jezelf onhaalbaar hoog leggen, willen voldoen aan andermans verwachtingen, deadlines, geld, (on)gezondheid, te intens sporten, of lastige situaties met je partner, vriend(in), familielid, kind, of baas. Je kan zelfs stress krijgen wanneer je telefoon gaat, door je e-mail te checken, of wanneer je opeens een heel hard geluid hoort. En soms is de trigger niet buiten ons, maar in ons doordat we een enorme druk of onrust voelen, gevangen in een leven waarvan je niet zeker weet of je dat wil. Herkenbaar?
Doordat er steeds vaker en meer stresshormonen worden afgegeven, verandert de verhouding tussen stresshormonen en geslachtshormonen. Voor een korte tijd is dit geen probleem. Maar wanneer ons hele leven stressvol is en je dus langdurig veel meer stresshormonen hebt en veel minder geslachtshormonen, krijg je een chronische onbalans. Je kunt dan klachten gaan ervaren als vermoeidheid, snel boos of geïrriteerd zijn, last van je gewrichten, hartkloppingen, hoofdpijn, een verstoorde menstruatiecyclus (o.a. pijn, krampen, PMS, PCOS, slijmdraden in het bloed of te veel / te weinig bloedverlies), problemen met zwanger worden, een laag libido, huidklachten (o.a. droogte, eczeem, psoriasis, acne), om maar wat te noemen.
We kunnen het vrij lang volhouden met een hormonale onbalans omdat we energie kunnen putten uit onze ‘langetermijn-batterij’. Maar op een gegeven moment is deze batterij leeg. Het is ook niet gek dat er dus steeds meer mensen burn-out zijn. Of dat bijna iedere vrouw denkt dat het normaal is om een hele pijnlijke menstruatie te hebben (dat is het dus niet!). Dat het normaal is om geen libido meer te hebben, om maandelijks hoofdpijn of migraine te hebben. En om zo moe te zijn de hele tijd..
Het lastige is dat onze westerse cultuur er vaak zo op is ingericht dat we, net als iedereen om ons heen, hard willen werken, steeds hogere eisen stellen aan onszelf en dat het soms alleen maar meer lijkt te worden. Het is niet eens zo makkelijk om je eigen weg daar te vinden in een systeem wat precies daarop is ingericht.
Andere oorzaken
Stress is dus een van de grootste factoren voor een hormonale onbalans. Daarnaast zijn er natuurlijk ook nog een hoop andere factoren die je hormonen uit balans kunnen halen. Een bekende andere oorzaak is een (ongezond) voedingspatroon dat niet bij jou past. Omdat iedereen uniek is, zijn sommige voedingsmiddelen wel goed voor de één, maar niet voor de ander. En roken, drugs of medicijngebruik hebben natuurlijk ook invloed op je hormonen, net als blootstelling aan milieuverontreinigende stoffen en toxines (speciale verf, plastics, dichtbij hoogovens of andere vervuilende industrieterreinen, renovatieprojecten, etc.). Ook hebben je cyclus, zwangerschap en de menopauze natuurlijk invloed op je hormoonbalans.
Wat kan je zelf doen?
Het belangrijkst is om jezelf af te vragen wat je denkt dat bij jou in de kern de oorzaak van jouw onbalans is, zodat je in de behandeling niet 'dweilt met de kraan open'. Bekijk je leefstijl en voedingspatroon eens van een afstand. Zijn er dingen waarvan je denkt dat die een hormonale onbalans kunnen veroorzaken? Of heeft het volgens jou eerder een andere oorzaak?
Is bij jou denk je een stressvol leven de oorzaak? Dan is het al super goed om je er bewust van te zijn dát je stress ervaart en dat je weet wat de grootste triggers van jouw stress zijn. Heb je iets te doen in de relatie met je partner? Of is het juist een overtuiging die je over jezelf hebt van waaruit je druk voelt? Heeft het te maken met het werk wat je doet? Of de hoeveelheid prikkels die je de hele dag door tot je neemt?
Het heeft vaak een langere tijd gekost om een onbalans te creëeren en dus zal het ook niet 123 'gefixt' zijn met een paar veranderingen. We zijn gewend om een pil te nemen en dat het dan snel over is. Maar helaas werkt dat niet zo als je voor een duurzame en natuurlijke oplossing wil gaan. Everything worthwhile is worth the wait..
Dagelijkse check-in. Probeer elke ochtend bewust bij jezelf in te checken: hoe gaat het met je? Heb je energie voor de dag of merk je juist dat je lichaam je iets probeert te vertellen?
Meditatie. Meditatie is een manier om tot rust te komen. Om even een moment stilte op de dag te nemen en bij jezelf in te checken. Ik vind zelf altijd begeleide meditatie fijn, maar je kunt ook zelf mediteren.
Abhyanga massage. Dit kan je zelf doen, maar je kunt jezelf ook trakteren op een massage. De warme olie trekt diep in je weefsels en kalmeert je zenuwstelsel.
Andere dingen waar je aandacht aan zou kunnen besteden zijn bijvoorbeeld voeding, leefstijl, je mindset, ademhalingsoefeningen, beweging en kruiden.
Is bij jou denk je eerder een onjuist voedingspatroon de oorzaak van een hormonale onbalans? Dan zou ik je adviseren om eens een consult te boeken. Hierin gaan we uitgebreid bespreken welke voeding bij jou past en welke voeding je nu kunt nemen (of vermijden) om in balans te komen.
Denk je dat je eerder dat je een andere oorzaak hebt? Probeer dan eens een kleine maand te experimenteren met het weghalen van die oorzaak (als dat kan). Helpt het? Als je bent blootgesteld aan toxische stoffen, adviseren we je om eerst een detox te doen.
Heb je altijd veel last van klachten tijdens je menstruatie, ben je zwanger of zit je in de menopauze? Dan kan je Ayurveda inzetten! Er zijn heel veel simpele en praktische dingen die je zo in je leven kunt toepassen om hormonaal in balans te komen. Denk bijvoorbeeld aan een verandering in je voedingspatroon, bepaalde oefeningen die je kunt doen of kruiden die je kunt nemen. Wil je weten wat voor jou het beste is? Maak dan een afspraak!
Twijfel je wat bij jou de oorzaak is? Of wil je juist weten wat jij het beste kan doen in jouw situatie? Kom dan eens bij ons langs. We denken graag met je mee!
*Hormonen, zoals dopamine, serotonine, schildklierhormoon, oxytocine en vele anderen, spelen natuurlijk ook een rol hierin. Om het te simplificeren, heb ik deze voor nu buiten beschouwing gelaten. In een consult kijk ik hier uitgebreid naar.
Commentaires